گونههای مهاجم و آلودگیهای انسانی تهدید جدی کاسپین/افزایش ۳۱ هزار هکتاری مساحت ناحیه ساحلی
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۱۹۶۵۸
ایسنا/گیلان رئیس اداره حفاظت از زیستبوم دریایی و پایش دریایی گیلان گفت: گونههای مهاجم، تخریب و آلودگی ناشی از فعالیتهای انسانی، کاهش تراز آب و تغییرات اقلیمی از مهمترین تهدیدات دریای کاسپین هستند.
احسان هادیپور در گفتوگو با ایسنا درباره تهدیدات زیستبوم دریای کاسپین اظهار کرد: یکی از آسیبهای دریای کاسپین وجود گونهها مهاجم است؛ این گونهها به علت قدرت سازگاری بالا در رقابت با گونههای بومی، موفقتر عمل کرده و به سرعت در زیستگاه جدید رشد و تکثیر مییابند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با بیان اینکه گونههای مهاجم از جمله تهدیدهای بسیار جدی و بحران آفرین برای تنوع زیستی، اکوسیستمهای طبیعی و جوامع انسانی بوده و میتوانند مشکلات اقتصادی اجتماعی فراوانی نیز ایجاد نمایند، افزود: از جمله مهمترین گونههای مهاجم دریای کاسپین میتوان به گونه شانهدار ( Mnemiopsis leidyi) اشاره کرد که موجب تغییر در شبکه غذایی، ذخایر ماهیان و صدمه شدید به جمعیت گونههای ارزشمندی چون ماهیان خاویاری، فوک خزری و همچنین صنایع شیلاتی شده است.
رئیس اداره حفاظت از زیستبوم دریایی و پایش دریایی گیلان ادامه داد: از جمله مسائل دیگری که دریای کاسپین با آن مواجه شده، شکوفایی جلبکی میباشد از علل مهم این پدیده، میتوان به افزایش دما و ورود مواد مغذی نظیر نیترات و فسفات اشاره نمود که از طرق مختلف بهویژه تخلیه فاضلابهای بهداشتی، ورود پسابهای کشاورزی غنی از مواد آلی، افزایش فعالیتهای آبزی پروری و... وارد دریای کاسپین شده و مواد مورد نیاز رشد جلبکها را فراهم میآورند.
شکوفایی جلبکی نشانه وجود آلودگی در آب دریاست
هادیپور با بیان اینکه شکوفایی جلبکی نشانه وجود آلودگی در آب دریاست، افزود: شکوفایی جلبکی میتواند نشانهای از ورود فاضلاب و یا شیرابههای ناشی از استقرار جایگاههای دفع پسماند در نوار ساحلی باشد.
وی با بیان اینکه فاضلابها و شیرآبهها حاوی انواع آلودگیها نظیر عوامل بیماریزای میکروبی، فلزات سنگین و سموم مختلف بوده که متاسفانه هر روزه وارد دریای کاسپین میشوند و ما و فرزندانمان در چنین شرایطی برای تفریح وارد دریا میشویم و یا از ماهی آن تغدیه میکنیم، گفت: اغلب این فاضلابها از طریق رودخانهها وارد دریا میشوند که این موضوع خود نشان دهنده آلودگی منابع آب شیرین است.
این پژوهشگر محیط زیست تصریح کرد: با توجه به تغییرات اقلیمی و خشکسالی های مکرر و کمبود شدید آب، ورود این آلایندهها به داخل رودخانهها باعث میشود که ارزشمندترین دارایی ما یعنی آب رودخانهها که مایه حیات مردم است ضمن غیر قابل استفاده شدن، به یک بحران تبدیل گشته و آسیبهای جدی برای سلامتی هموطنان به همراه آورد.
رئیس اداره حفاظت از زیستبوم دریایی و پایش دریایی گیلان با بیان اینکه فاضلاب را میتوان تصفیه و تبدیل به آب پاک کرد و برای مصارف صنعتی و کشاورزی بهره برد، تصریح کرد: در بحث کنترل آلودگیها، آموزش به تنهایی کافی نیست، باید در کنار آموزش اعمال قانون هم باشد و خاطیان از برخی حقوق اجتماعی محروم شوند.
هادیپور با تاکید بر اینکه کشور باید به سمتی حرکت کند که پیشرفت اقتصادی و توسعه آن همگام با طبیعت باشد، گفت: اگر خلاف روندهای طبیعی حرکت کنیم، طبیعت پاسخ های سهمگینی به ما خواهد داد؛ در طی میلیونها سال تکامل، حلقههای مختلف طبیعت به یکدیگر ارتباط پیدا کردند، انسان با آلودگیها و تخریبهای مختلف این حلقهها را حدف میکند و ادامه این روند در نهایت میتواند منجر به انقراض گونهای گسترده و حتی نابودی خود بشر شود لذا سیاستهای کلان را باید بر پایههای توسعه پایدار و همگام با طبیعت بگذاریم.
جایگاههای زباله در سواحل و ورود فاضلابها بلای جان کاسپین
رئیس اداره حفاظت از زیستبوم دریایی و پایش آلودگیهای دریایی گیلان در خصوص پایش زیستی خزر گفت: تاکنون مطالعات جامع وضعیت زیستی دریای خزر انجام نشده است لکن سازمان حفاطت محیط زیست این مهم را در دستورکار خود قرار داده است. شناسایی اجزای طبیعت و بررسی ارتباط بین آنها، منشاء یابی آلودگیها و تاثیر عوامل انسانی بر اکوسیستمها یک امر بسیار پر هزینه و پپیچیده است براین اساس باید توجه داشت که علم محیط زیست یک علم بسیار گسترده و از جمله علوم میان رشتهای است.
وی در خصوص وضعیت زیستی خزر، ادامه داد: صید غیرمجاز، ورود پسماند و فاضلاب، ساخت و ساز غیر مجاز حاشیه خزر و تغییرات اقلیمی، پایین رفتن تراز آب دریا از تهدیدات دریای کاسپین است لذا با وجود چنین تهدیداتی بنظر نمیرسد خزر از وضعیت زیستی خوبی برخوردار باشد. لکن باید بیان نمود که اگرچه دریای کاسپین وضعیت مطلوبی ندارد اما این شرایط قابلیت اصلاح دارد.
هادیپور با بیان اینکه وجود جایگاههای زباله موجود در سواحل و ورود فاضلابها از جمله مهمترین عوامل آلایندگی دریای کاسپین میباشند، تصریح کرد: قانون به صراحت متولیان مدیریت این دو معضل را مشخص نموده است. بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها به عهده شهرداریها و دهیاریها و در خارج از حوزه وظایف شهرداریها و دهیاریها بر عهده بخشداریهاست.
رئیس اداره حفاظت از زیستبوم دریایی و پایش آلودگیهای دریایی گیلان ادامه داد: مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدکننده خواهد بود در صورت تبدیل آن به پسماند عادی به عهده شهرداریها دهیاریها و بخشداریهاست و همچنین در صورت تبدیل آن به پسماند عادی، متولی شهرداریها دهیاریها و بخشداریها میباشند؛ به استناد قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب جمع آوری و انتقال و تصفیه فاضلاب شهرها در داخل محدوده قانونی شهرهای هر استان بر عهده شرکت آب و فاضلاب استان بوده که توسط وزارت نیرو تشکیل میشود.
هر تغییری در ولگا بر سطح کاسپین اثر میگذارد
هادیپور با اشاره به اینکه در استان ۲۷۶ کیلومتر خط ساحلی و ۱۰ شهرستان ساحلی داریم، گفت: کاسپین از کل حوزه آبریزش متاثر است، از جمله چالشهایی که برای دریای کاسپین وجود دارد نوسانات تراز آب این دریاست؛ بر اساس منابع موجود، آب دریای کاسپین در ادواری دچار نوسان شد، بطوریکه در سال ۱۳۲۰ تراز سطح آب منفی ۲۶.۸ درصد بود و در سال ۱۳۷۶ سطح تراز آب به منفی ۲۵.۷۶ درصد رسید. در آخرین گزارش سال ۱۳۹۸ تراز آب به منفی ۲۷.۳۳ درصد رسیده، بخشی از این نوسان را طبیعت با تغییرات اقلیمی رقم میزند و وقتی نزولات جوی کم میشود سطح آب دریا هم کاهش مییابد.
رئیس اداره حفاظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگیهای دریایی گیلان گفت: تغییرات اقلیمی تقش بسزایی در نوسان تراز آب دریا دارد اما نکته مهم این است که بیش از ۸۰ درصد آب کاسپین را ولگا تامین میکند و هر تغییری در ولگا بر سطح خزر بی تاثیر نخواهد بود. همچنین گرد و غبار حاصل از اراضی مستحدثه، برداشت بی رویه از حوزه آبریز خزر، فعالیتهای گردشگری دریایی بی ضابطه، عدم کنترل پسماند، ایجاد موج شکنها و تغییرات کاربری اراضی، فعالیتهای نفتی و دپوی زباله در محدوده سواحل، از دیگر عوامل تاثیرگذار بر وضعیت محیط زیست دریای کاسپین است.
وی در خصوص بررسی مقدار پسروی دریا، تصریح کرد: مقایسه بین خط تراز آب موجود در طرح ملی ICZM و آخرین خط تراز آب در سال ۱۳۹۸ نشان میدهد که در طول این مدت زمانی بر اثر تغییرات خط تراز آب و یا رسوب گذاری دهانه رودخانهها و یا هدایت رسوبات دریایی به سمت ساحل به وسیله جریانهای دریایی یا برخی از فعالیتهای انسانی نظیر ساخت اسکله و تاسیسات انحراف آب حدود ۳۱ هزار و ۶۸۸ هکتار به مساحت ناحیه ساحلی از سمت دریا اضافه شده است اما این میزان در تمام نقاط ساحل یکسان نیست و با افزایش و یا کاهش میزان شیب در دهانه رودخانهها یا در مناطقی که فعالیتهای انسانی صورت گرفته، وسعت و طول پسروی دریا متغیر است.
هادیپوری تاکید کرد: مشکل اصلی دریای خزر آلودگیهای انسان منشاء و ورود گونههای مهاجم است که میتواند موجب انقراض گسترده گونههای مختلف گیاهی و جانوری شود و نسل آینده را از منافع آن محروم کند، سازمان حفاظت محیط زیست در امر حفاطت، بسیار تنهاست و در بسیاری از مواقع، متولیان امر، سازمانهای دیگری هستند که به وظایف خود عمل نمیکنند و توجهی به موضوعات محیط زیستی ندارند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی کاهش سطح تراز آب دریای کاسپین رود ولگا درياي خزر استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی زنجان هفته دولت استانی سیاسی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری تغییرات اقلیمی گونه های مهاجم شکوفایی جلبکی دریایی گیلان دریای کاسپین هادی پور شهرداری ها رودخانه ها آلودگی ها محیط زیست وارد دریا فاضلاب ها دهیاری ها گونه ها تراز آب آب دریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۱۹۶۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرنگ شیرابه در کام خزر/ میلیونها مسافر به شوق شنا از راه میرسند
خبرگزاری مهر، گروه استانها: قضاوت درباره منشأ آلودگی دریای خزر اگر فقط سواحل شمالی ایران را بینیم یک جانبه و دور از واقعیت است چرا که حال و روز دریاچه در حاشیه شمالی و شرقی و غربی آن و دیگر کشورهای همسایه به دلیل ورود انواع آلایندههای صنعتی و نفتی بدتر از کرانه خزر در ایران است.
با این حال ورود ۷۰ درصد پساب فاضلابهای تصفیه نشده از یک سو و پایین بودن توان پالایش دریای خزر نسبت به دریاهای نیمه بسته مانند خلیج فارس و یا دریاهای باز مانند دریای عمان اوضاع آلودگی در این دریاچه را تشدید کرده است.
سرمنشا آلودگی دریای خزر در استانهای شمالی به چندین کیلومتر بالا دست و از دامنه جنگل ریشه میگیرد. آنجایی که جنگل دفن گاه زباله شده و شیرابههای ناشی از آن از طریق رودها و کانالهای انتقال آب مستقیم به دریا سرازیر میشود.
آمارها حکایت از تولید روزانه ۳۰۰۰ تن زباله در مازندران دارد شیرابههای این طلای کثیف دشتها و جنگل در بالا دست، میان دست و دریای خزر را در پایین دست آلوده و رنگ آبی این دریاچه زیبا در حاشیه ساحل کدر و تار کرده است.
آمارهای تأیید نشده نشان میدهد که روزانه حجم وسیعی از شیرآبهها پسابهای صنعتی و کشاورزی و خانگی در مناطق مختلف استان مازندران مستقیم به رودخانهها و دریا سرریز میشود آمارهای تأیید نشده نشان میدهد که روزانه حجم وسیعی از شیرآبهها پسابهای صنعتی و کشاورزی و خانگی در مناطق مختلف استان مازندران مستقیم به رودخانهها و دریا سرریز میشود و چرخه اکوسیستم را در این مناطق دچار اختلال کرده است.
به هر گوشه از مازندران سر بزنید شاهد آن هستید که پسابهای خانگی و کشاورزی مستقیم به رودخانه میریزد و از آنجا نیز روانه دریا میشود. این وضعیت سبب شده تا نه تنها رودخانههای مازندران حال خوشی نداشته باشد بلکه دریا نیز روز به روز آلوده میشود.
اوضاع آلودگی دریا را میتوان از زبان صیادی شنید که به بیماری پوستی دچار شده و آن را محصول ورود آلایندهها به دریا میداند. سرتاسر پاییز و زمستان فصل صیادی است و ورود ماهیگیران به آب عموماً به عنوان بخشی از شیوه صید گریز ناپذیر. اکبر حقیقی ماهیگیر مازندرانی با بیان اینکه بیشتر مواقع در فصل صیادی در تور ماهیگیران زبالههای دیده میشود که از طریق رودخانه به دریا منتقل شده است، گفت: این زبالهها سلامت صیادان و همچنین آبزیان را به خطر انداخته است.
وی ادامه داد: روند آلودگیهای خانگی و سموم کشاورزی به دریا سبب شده تا برخی از گونههای ماهی از سبد صیادی حذف شود و یا به اعماق دریا کوچ کنند و نسل برخی از ماهیها نیز منقرض شده است.
مازندران بیش از ۴۷۰ کیلومتر ساحل دارد و این سواحل مقصد بسیاری از مسافرانی است که از گوشه و کنار کشور برای دریاگردی به استان سفر میکند و طبق آمارها ۹۰ درصد مسافران برای جاذبههای دریا مهمان استانهای شمالی و از جمله مازندران میشوند.
به گفته حسین ایزدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران این استان در بهار و تابستان پارسال (۱۴۰۲)، که بخش عمده آن فصل شنا است میزبان بیش از ۹۰ میلیون نفر شب مسافر بوده است.
ساحل فریدونکنار در محاصره زباله و پسماند
ساحل فریدون کنار از جمله مناطق مورد علاقه مسافران و گردشگران بویژه در بهار و تابستان به شمار میرود اما شاهد آن هستیم که از رودخانه اصلی شهر و زهکش ها حجم وسیعی از پسابها و فاضلاب خانگی و کشاورزی روانه دریا میشود.
اسلامی یک شهروند فریدون کناری با بیان اینکه در طول رودخانه اصلی شهر شاهد آن هستیم که فاضلابها از طریق لولهها به رودخانه منتقل میشود، ادامه داد: در نتیجه رودخانه نیز این پسابها را به دریا منتقل میکند.
وی با اظهار اینکه در فصل شنا طرحهای سالمسازی در ساحل فریدون کنار اجرا میشود، گفت: به دلیل ورود آالایندهها در برخی قسمتها شاهد تغییر رنگ آب دریا هستیم و این مسئله سلامت شهروندان و شناگران را به خطر میاندازد.
وی با بیان اینکه بارها مشکلات ناشی از فاضلابها و آلایندهها را به دستگاههای مسؤول گزارش کرده ایم، افزود: با این حال همچنان روند ورود آلایندهها به رودخانه و دریا ادامه دارد.
آلودگی رودخانه و دریا فقط مختص فریدونکنار نیست بلکه در تمامی مناطق ساحلی رودخانهای استان میتوان ردی از زباله دید که وضعیت ساحل را نازیبا و بد کرده است.
رودخانههای شیلاتی هم اسیر زباله
اوضاع نکارود در شرق مازندران، تجن و تالار و بابلرود در شهرهای مرکزی و رودخانههای خیرود و چالوس و چشمه کیله و صفارود در غرب مازندران نیز چندان خوش نیست و با اینکه همه این رودخانهها شیلاتی محسوب میشود باز با معضل با معضل زباله و پساب دست و پنجه نرم میکنند.
ورود آلایندههای معدنی نیز به رودخانههای هراز در آمل و چالوس در غرب مازندران همواره حاشیه و دردسرساز است بیشتر اوقات رنگ آب در این مناطق قهوهای و کدر است و این پسابهای معدنی بدون تصفیه به دریا وارد میشود.
در نوشهر علاوه بر پسابهای خانگی و کشاورزی شیرابههای تصفیه نشده کارخانه زباله سوز مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد کرده است و روزانه تا ۶۰ مترمکعب شیرابه از طریق رودخانه ماشلک به دریا میریزد و سرطان انواع بیماریها از جمله سرطان را ارمغان میآورد.
ورود فلزات سنگین نظیر «روی» و «جیوه» یکی از اساسیترین معضلات زیستمحیطی استان مازندران و بالاخص زباله سوز در شهر نوشهر است
شبنم دلفان آذری محقق محیط زیست و استاد دانشگاه با بیان اینکه دپوی غیربهداشتی پسماندهای شهری، عفونی و پزشکی و شیرابه ناشی از آنها و ورود فلزات سنگین نظیر «روی» و «جیوه» یکی از اساسیترین معضلات زیستمحیطی استان مازندران و بالاخص زباله سوز در شهر نوشهر است، افزود: فاجعه بارتر این است که همچنان شیرابههای حاصله به رودخانه و دریا میرود.
سفیر سبز زیست محیطی خاورمیانه با اظهار اینکه بررسیهای میدانی و علمی نشان میدهد که شیرابه ناشی از این پسماندها قادر به حل تایر کامیون به طور کامل است، افزود: این به این معناست که شیرابه حاصل از زبالهها بسیار سمی و خطرناک با قدرت انحلال بسیار بالایی است.
دلفان آذری ادامه داد: فاضلابهای شهرکهای صنعتی اطراف هم یکی از منابع بزرگ و مهم آلودگی رودخانهها و دریای خزر است، به طور کلی تمام استان مازندران در فاجعه مدیریت پسماندهای شهری، عفونی، پزشکی و صنعتی و کشاورزی غرق شده است، به عنوان مثال فاضلاب شهرک صنعتیهای نوشهر در غرب مازندران، امام زاده عبدالله یا بابلکنار یکی از نمونههایی است که فاضلاب آن پس از تصفیه در تصفیهخانه، وارد دریای خزر میشود، هر چند این فاضلاب باید در مکانی تخلیه شود اما نکته اینجا است زمانی باید این اتفاق صورت بگیرد که کار تصفیه به درستی انجام شده باشد.
آلایندگی واحدهای بلندمرتبه در فریدونکنار
صمد کیانی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فریدونکنار نیز با بیان آنکه نافی اینکه رودخانههای ما دچار آلودگی هستند، نیستیم، افزود: بخشی از آلایندهها از طریق رودخانه شهری وارد میشود که پاکسازی آن باید در دستور کار شهرداری قرار گیرد.
وی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی که در فریدونکنار داریم، بلندمرتبه سازی است، ادامه داد: آلودگی این واحدها بارزتر از بقیه موارد است و فاضلابهای خانگی واحدهای بلندمرتبه سرریز میشود و زیر سطح آبی منطقه بالا است.
وی گفت: در فریدونکنار منفی ۲۰ تا ۲۴ متر پایینتر سطح از دریای آزاد هستیم و سطح ایستایی فاضلاب بالا است و از سوی دیگر واحدهای بلندمرتبه نیز فاقد سپتینک و تصفیه فاضلاب مناسب هستند و از سوی دیگر محیط زیست در زمینه احداث واحدهای مسکونی در محدوده شهری عملاً نقشی ندارد.
کیانی ادامه داد: پروانه ساخت واحدهای بلندمرتبه توسط شهرداری و نظارت آن برعهده نظام مهندسی است اما وقتی بحث آلودگی پیش میآید محیط زیست و شبکه بهداشت و درمان درگیر میشوند و در دستور کار قرار میگیرد.
وی با اظهار اینکه شمار پروندههای مرتبط با آلودگی در شهرستان فریدونکنار کم نیست، افزود: تشخیص آلودگی نیازمند ارزیابی آزمایشگاهی است و همچنین شاهد تخلیه پسابها و تخلیه فاضلابها، کارواشها و غیره هستیم.
کیانی مشکل اصلی آلودگی رودخانهها و سواحل را ناشی از نبود سیستم اگو و تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی دانست و گفت: وقتی این تصفیه خانه وجود نداشته باشد شاهد آلودگی خواهیم بود و فاضلابها در ساعات پایانی شب در مناطق مختلف تخلیه میشود.
معضل آلودگی رودخانهها و سواحل در گوشه و کنار مازندران به چشم دیده میشود و تلاشهای متولیان امر برای پاکسازی چندان چشمگیر نیست. در استان مازندران ۴۷۰ کیلومتر ساحل و هفت هزار کیلومتر رودخانه وجود دارد و در حاشیه آن مراکز خدماتی، اراضی کشاورزی و باغی و واحدهای دامداری وجود دارد که به آلودگی دامن میزنند.
کد خبر 6089356